Verborgen achter brede boulevards kom je ze opeens tegen, ouderwetse doorgangen, overdekte winkelstraatjes, vol lichtjes met glazen plafonds. Praag heeft nog een groot aantal ouderwetse passages, soms goed onderhouden, vaak in deplorabele toestand met lege winkels, verlaagde plafonds, kapotte verlichting en gaten in het dak. De vraag is hoelang ze het nog vol zullen houden. Vaak zijn ze onderling met elkaar verbonden en op de kruising voorzien van een lichtkoepel.

 In Nederland kennen we nog de Haagse Passage, een aantal jaren geleden weer in volle luister hersteld, een passage zoals het hoort: een met glas overdekte winkelstraat, gebouwd volgens een vooropgezet plan, in één stijl. De Haagse passage is chique met marmer en dure winkels. Ander passages hebben het niet gered en zijn verdwenen. Tot een aantal jaren terug kon je in Amsterdam op de Korte Nieuwedijk nog de resten zien van de Passage Central, die  doorliep naar de Prins Hendrikkade (gebouw Mercurius). Nu zit er een hele smalle Albert Heyn.

De passages waren de eerste voetgangerszones – geen last van voorthollende paarden – en binnen was je beschermd tegen regen en wind en in de zomer tegen de felle zon. Het heeft ook iets knus, je voelt je er veilig en beschermd.

Tegenwoordig is die functie overgenomen door de Shopping Malls, de grote overdekte winkelcentra. Ook in Praag kan je wat dat betreft aan je trekken komen, in de oude stad in het Palladium, verborgen achter een antieke nepgevel ligt een gigantisch winkelparadijs met indrukwekkende roltrappen, tevens voorzien van bioscopen, restaurants, een sauna en een casino. Aan de overkant van de rivier in de opkomende wijk Smichov bij metrostation Anděl is een kleinere variant te vinden.

In Praag is één passage die is doorgedrongen tot de vele gidsen die over de stad verscheen zijn, de passage Lucerna. In het labyrint van doorgangen achter het bekende Wenceslasplein kom je op een gegeven moment terecht in deze hal die stamt uit de jaren twintig. Het maakt onderdeel uit van een groot complex met een concertzaal, appartementen en kantoren. In de gidsen staat steeds dat het hier gaat om een voorbeeld van Jugendstil of Art Deco, maar veel wat in Praag onder die noemer wordt beschreven is een samenraapsel van stijlen die in zwang waren in het begin van de vorige eeuw, alles overgoten met een nationale touch. De passage is stoffig en rommelig, maar opmerkelijk is de ingang van de bioscoop en het beeld dat boven in de hal is opgehangen, een ruiter op een ‘omgekeerd’ paard, het hoofd hangt naar beneden en de benen steken omhoog. Dit beeld van de controversiële Tsjechische kunstenaar David Cerny vormt een antwoord op het traditionele ruiterstandbeeld van koning Wenceslas op het plein achter de passage.

De passages in Praag vechten een vergeefse strijd tegen de tijd. De winkeltjes zijn te klein, het onderhoud is te duur, de concurrentie van de Malls is te groot. Maar ze zijn er nog, de winkels in tweedehands camera’s, kleine juweliers, bric-a-brac, de stoffenhandelaren, een papagaaienwinkel, de postzegelhandel, de tearoom. Die zichtbare tegenstelling tussen het oude en het nieuwe vormt een van de charmes van Praag.