Indisch verleden

Ze zullen steeds minder vaak voorkomen: overlijdensberichten die beginnen met een geboorteplaats als Surabaya, Medan, Sukabumi Selatan. Oud en broos zijn ze, degenen die nog in Indië zijn opgegroeid en die hun herinneringen altijd hebben meegedragen.

Ik moest er aan denken vanochtend toen ik las over de voostelling van Diederik van Vleuten Daar werd iets groots verricht en wat die losmaakt bij de bezoekers. Alles gebaseerd op het archief van zijn oud-oom Jan, een kist vol herinneringen, een kist vol verhalen.

Mijn moeder had vrijwel niets meer dat herinnerde aan haar jeugd op Sumatra. Een fotoalbum, een Chinese vaas en de gouden vulpen van haar vader, ‘Indisch-goud’, zei ze er bij. Op die foto’s zwart-wit beelden van tochtjes door de bergen, zwemmen in het Tobameer, bezoek van Louis Couperus en zijn booskijkende echtgenote. En mijn grootvader, altijd keurig in een wit tropenpak.

Verhalen over Indië had ze ook niet. Ja, de bedienden hadden een keer een slang gevangen in haar slaapkamertje. En ze was op school geweest in Brastagi, waar het heerlijk koel was. Al voor de oorlog was ze teruggekeerd naar Nederland om hier de middelbare school te doen. Het Jappenkamp is haar bespaard gebleven. Haar ellende begin pas in 1944, ver weg in Silezië.

Heimwee naar Indië is altijd gebleven, onuitgesproken. Koud heeft ze het ook altijd gehad. De fotoalbums heeft ze weggedaan, de Chinese vaas is gebroken, mijn moeder overleed alweer twaalf jaar gleden. Maar de gouden pen van mijn grootvader heb ik nog altijd. En ik voel me toch een beetje Indisch.

Over Wllm Kalb

schrijver, lezer, docent - focus: taal, geschiedenis, fotografie, Duits(land), muziek en films uit de jaren '20 - '50
Dit bericht werd geplaatst in Feiten en meningen en getagged met , , , , , . Maak dit favoriet permalink.

10 reacties op Indisch verleden

  1. Marja zegt:

    Is zij een van de kleine meisjes op de foto?

    Like

  2. berternste zegt:

    Hoe herkenbaar! Ook de stijl van en de kleding op de foto.

    Ik zal niet zeggen dat ik mij Indisch voel, want het is een generatie eerder, maar de verhalen van oma, geboren in 1896 in Fort de Kock, zijn me wel bijgebleven.

    Een eerdere voorvader O.M. de Munnick schreef een boek over zijn carrière in Indië onder de pakkende titel ‘Mijn ambtelijk verleden’.

    Like

  3. berternste zegt:

    Hoe herkenbaar! Zowel in sentiment als wat betreft de foto, die op zich al een tijdsbeeld is.

    Ik voel mij niet Indisch want het was een generatie eerder, maar de verhalen over Indië van mijn oma (geboren Fort de Kock, 1896) maakten indruk, lang voordat ik wist wat Indië nou eigenlijk was.

    Een eerdere voorvader, O.M. de Munnick, schreef over zijn carrière in Indië een boek met de pakkende titel ‘Mijn ambtelijk verleden’. Dat boek is trouwens interessanter dan de titel doet vermoeden.

    Zelf kreeg ik nog een klein restje van ons koloniale verleden mee door als kind (kort) in Nederlands Nieuw-Guinea te wonen.

    Inderdaad, bijna voorbij voor wat betreft de levende getuigenissen.

    Like

  4. Roberto la Verita zegt:

    Oud en broos zijn ze,
    En niet te vergeten ” in de steek gelaten ”
    Roberto

    Like

  5. helena zegt:

    Mooi geschreven, een mooie foto!
    Ik herken veel, mijn moeder is in Sumatra geboren.
    Mijn moeder ging ook vaak naar het Tobameer, ze woonde in Kaju Aro, ging op kostschool/internaat naar Brastagi (verschrikkelijke school, zie ook de verhalen van Kousbroek daarover), in jappenkamp beland, met haar moeder en haar zusje en broertje, vader zat in een ander kamp.
    Enfin…
    na de oorlog terug naar NL, maar weer twee jaar later terug naar Indië. In Medan naar school.
    En in 1950 terug naar NL, en daar gebleven.

    Like

  6. Pingback: Indisch verleden «

  7. Dwarsbongel zegt:

    Ik heb geen flauw idee hoe hij er aan kwam, maar mijn grootvader had een gebatikte Wajangpop in de kamer hangen; geen kleintje, of is hij in mijn herinnering groot omdat ik daar na mijn 14e niet meer woonde? Wat opa met Indië had, ik heb er nooit iets over gehoord.
    Het heeft wel mijn interesse gewekt en die is gebleven.

    Like

Geef een reactie op berternste Reactie annuleren