Vanochtend besprak Mieke van der Weij in Vroeg op 4 de lijst van de meest aangevraagde muziek voor de twee dagen ‘Hart & Ziel’ die gisteren en vandaag is te beluisteren op radio 4. Op nummer twee staat Arvo Pärt met Spiegel im Spiegel (1978). Uitzonderlijk zo’n moderne componist, vond Mieke. Waarom zouden zoveel mensen die hebben uitgekozen? Misschien op het spirituele karakter ervan?
Ik heb altijd moeite met zo’n begrip als spiritueel. Natuurlijk, muziek, boeiende muziek, raakt je gevoelens. ‘Hoe treuriger, hoe mooier” is een veel gehoorde kwalificatie van muziek, niet voor niets staat de Matthäus Passion bovenaan deze lijst.
De langzame, gedragen muziek van Pärt geeft je veel tijd om je gedachten te laten gaan. Bij sommige mensen zijn dat gedachten aan een schepper, aan het bovennatuurlijke, aan de heilige geest, dat onbegrijpelijke deel van de goddelijke drie-eenheid. Dat zit niet in de muziek, maar in de luisteraar. Ander mensen denken bij het horen van die muziek misschien alleen aan glooiende velden, hun oude zieke vader of het komende rijexamen. Niet de muziek is spiritueel, het zijn de mensen die er naar luisteren die er hun betekenis in leggen.
Mensen die zeggen belangstelling te hebben voor het spirituele, claimen daarmee vaak dat ze net een beetje beter zijn dan de mensen die zich bij het aardse houden. Als je ze doorvraagt over dat begrip spiritualiteit kunnen ze dat nooit goed uitleggen.
“Dat begrijp jij toch niet”, is dan de dooddoener.
Spiritualiteit raakt dat onbegrijpelijke gebied van de menselijke geest, de ziel. De plek die geen specialist kan aanwijzen, maar waar ook ons gevoel huist.
Als wij als studenten wel eens een mis bijwoonden en het Spiritus Sancti klonk, zeiden wij oneerbiedig: ‘Neem nog maar een glaasje spiritus’. Spiritus heet spiritus omdat het zo snel verdampt. Spiritualiteit blijft voor mij een dampig begrip.
Radio 4 Hart & ziel http://hartenziel.radio4.nl/
Kalfjes 
Dampig is ook heel erg aards
laag bij de grond, zelfs.
LikeLike
Een uitdaging Wllm om proberen ‘kort’ uit te leggen wat het woord spiritualiteit voor mij inhoudt.
Geen statische toestand maar ik ervaar het als twee stromen die constant werkzaam zijn en die mij in mijn leven triggeren om ze op elkaar af te stemmen.
‘En En’ dat in relatie staat tot individuele binnenwereld/gedachten/ervaring/beleving
‘Of Of’ dat in relatie staat tot de buitenwereld.
Ideaal zou zijn….
En En:
Je staat open voor het bekende en het onbekende. Je beseft het bodemloze en het oeverloze, de hemel en de aarde licht en donker, dag en nacht, schemering, geest en lichaam het is er allemaal. Open staan om te vliegen in elk weertype en je hebt in de gaten dat elke wolk of turbulentie altijd in relatie staat tot jezelf tot je eigen beleving. Je beseft dat je niet weet. Je leeft met de voeten in de grond en het hoofd boven de wolken (en alles ertussenin).
Ooit zei iemand: ‘de ware meester zit ook in de kroeg’ (en niet om zieltjes te winnen).
Of Of
Je beseft dat er vele keuzemogelijkheden zijn. Je kiest voor het een of het ander en neemt verantwoordelijkheid voor de gevolgen die het voor jezelf en voor de ander heeft.
Een ‘kruisbestuiving’ tussen En En Of Of kan er voor zorgen dat je optimaal functioneert en dat zou dan wat mij betreft een krachtige persoonlijkheid mogen heten die doet wat hem/haar te doen staat en laat aan een ander wat voor de ander is. Zo iemand ‘kijkt’ verder dan zijn/haar eigen neus lang is en de intentie is om bewust te leven in gedachten, woord, en daad.
Het is een samenvallen van: zo binnen zo buiten. Het gevoel wanneer tijd en ruimte wordt vergeten omdat je zo opgaat in dat wat je te doen staat. Eigenbelang is ondergeschikt.
Helaas gooit het eigenzinnige ego vaak roet in het eten. Een spiritueel leven leven is voor mij heel aards en blijft mensenwerk met alles erop en eraan, hoe je het went of keert.
Arvo Pärt, mooi!
LikeLike