Tijdens de discussie over de koopkrachtplaatjes kwam regelmatig het begrip ‘de mediaan’ voorbij. Dat zijn me ze op school vergeten uit te leggen of ik heb weer niet goed opgelet, ik had er nog nooit van gehoord. Ik dacht dat het een van die nieuwe fratsen was. Afgelopen zaterdag legde ‘Wiskundemeisje’ Ionica het in de Volkskrant even haarfijn uit aan de hand van een voorlichtingstekst van het Nibud. Die had haar aan het schrikken gemaakt. Gemiddeld, zo stelde het Nibud, hadden 32 jarigen met een bepaalde levensstijl een buffer van gemiddeld 32.000 euro. Daar keken veel mensen van op, want dat bedrag haalden ze bij lange na niet. Maar, zo stelde Ionica, dat gemiddelde is in zo’n geval een vreemde rekenmethode, want uitschieters kunnen dat gemiddelde enorm beïnvloeden. Als er één handige ict’er bijzit die op zijn twintigste al een miljoen heeft gespaard, stijgt het gemiddelde enorm, maar dat is dan geen goede graadmeter, beter is dan de mediaan te nemen, dat is het bedrag dat het midden van de groep aangeeft, de toppen en dalen hebben daar geen invloed op. Maar het Nibud wilde het niet nodeloos ingewikkeld maken en vermeed de term mediaan, zo vertelde een medewerker aan Ionica.

Ik ben het gaan uitrekenen. In mijn klas haalden mijn leerlingen voor een van de laatste opdrachten een 10, 8, 6½, 6½, 6, 6, 5½, 5, 5. Gemiddeld is dat 6,5. Dat gemiddelde ligt aan de hoge kant omdat één van de cursisten een 10 haalde, dat vertekent het totale beeld. De opdracht is door de meeste leerlingen niet al te best gemaakt, vond ik. De mediaan is het getal dat bij een oneven aantal in het midden van de reeks ligt, in dit geval een 6. Dat cijfer geeft beter aan hoe de klas al geheel heeft gescoord. (Bij een even aantal neem je het gemiddelde van de twee middelste getallen, zoals op bijgaande afbeelding die de lengte van vier personen aangeeft; het gemiddelde is 174 cm de mediaan is 170,5 cm).

Weer wat geleerd.