Een tekenaar, tekent, een twijfelaar twijfelt, een kunstenaar maakt kunst. Maar een gijzelaar wordt gegijzeld, is slachtoffer. Ik moet er steeds goed bij nadenken. In het nieuws over de gijzeling in de Algerijnse woestijn hoor ik in het journaal steeds de begrippen ‘gijzelaar’ en ‘gijzelnemer’. O ja een gijzelnemer gijzelt en een gijzelaar wordt gegijzeld.
Taal is niet logisch, taal ontwikkelt zich autonoom. Er was geen toezichthouder die bijtijds riep: ‘He, stop, hier gaat iets fout: de gijzelaar moet gijzelen, niet gegijzeld worden.’ En nu zitten we ermee. Ook een martelaar martelt niet maar wordt gemarteld. Ik voel me gegijzeld door de taal.
Kalfjes 
de gijzelaar moet gijzelen
dat zou een verrassing zijn voor de gijzelnemers 😉
LikeLike
Gijzelnemer is dan weer wel logisch, toch?
LikeLike
En hoe heet dan iemand die martelt?
LikeLike
De voornaam Gijs herinnert aan de oorspronkelijke betekenis van de term gijzelen. Zal ik daar wat dieper op ingaan, of wil je dat zelf uitzoeken en publiceren? Geeft boeiende verklaring voor jouw vraagstelling.
LikeLike
In de Middeleeuwen sprak men aanvankelijk over een ghiseler, later pas over een ghiselaer of ghijseler. In het Duits is een gijzelaar een ‘Geisel’. (bron: etymologiebank)
Die oorsprong is interessant – en de afleiding van de naam Gijs ook – maar wat mij verbaast en intrigeert is het feit dat hier een vorm is ontstaan die afwijkt van andere ontwikkelingen waarbij woorden op -aar altijd handelende personen aanduiden, de ‘nomina argentis’ > metselaar, bedelaar, tovenaar.
LikeLike
Toevoeging: taal is altijd logisch (zie boven), voor de logisch denkenden en/of zoekenden,.
De onwetenden en onwilligen hangen huns eigen voor de tv en vinden alles gek.
LikeLike