Pessimisten zijn er altijd geweest. Ook over de leesgewoonten van de Nederlander.

“Het groote actueele probleem van de litteratuur is: hoe houden wij de litteratuur in stand? Het is eigenlijk belachelijk, strijd te voeren over litteraire ‘inzichten’ in een periode die te aanschouwen geeft, dat de menschen bezig zijn, zich van het boek af te wenden. Als het zoo doorgaat als tegenwoordig, zal de litteratuur ophouden te bestaan, bij gebrek aan lezers.
Ga praten met iederen uitgever, met iederen boekverkooper, en je hoort overal hetzelfde: ‘het boek is een artikel, waarnaar geen vraag bestaat’.
Verbeelden wij litteratoren niet het zuiverst Don Quichottisme, wanneer wij elkaar in de haren vliegen over allerlei subtiele litteraire beginselquaesties, terwijl wij intusschen onzen eersten plicht verzaken, die is: ‘te vechten voor het goede boek in al zijn vormen en schakeeringen?’

In de journalistiek doet zich een evenwijdig verschijnsel voor. Couranten leest men nog wel, maar nog liever bekijkt men ze. De fotopagina is de eerste afbraak van de courant als cultuurwaarde. De moppenpagina de tweede. De sportvergoding de derde. Ik ben een groot vriend van de sport, maar vind de journalistieke sportvergoding on-sportief. De journalist, die als practisch man gehouden is aan deze voorkeuren van het publiek te gemoet te komen, kan door een goede verzorging alleen maar trachten ‘to make the best of it’.

De geringe belangstelling voor litteratuur ligt aan het gebrek aan innerlijk leven bij de menigte. Het fiasco van het boek is een symptoom van ons cultuurverval. Men zoekt in dezen tijd naar eene gemakkelijke en snelle levensgenieting. En dan wint de auto, de motorfiets, de bioscoop en de Jazz-Band het van het boek. En niet alleen hier, ook in het buitenland.”

(Iets ingekorte) klacht van Mr P.H. Ritter Jr in de rubriek ‘Al pratend met …’ in Den Gulden Winckel. Jaargang 24 pagina 195  – anno 1925  toen men het woord ‘ontlezing’ nog niet kende en sommigen nog schreven: litteratuur met dubbel t. Als je modern was deed je het met één t.