1960, terug in Berlijn

Nu dacht ik altijd dat het een lied was van heel lang geleden, van Friedrich Holländer of zo, maar Ich hab’ noch einen Koffer in Berlin stamt uit de jaren vijftig. Marlène Dietrich nam het pas op in 1954, de uitvoering van Hildergard Knef komt uit 1963. Het is een lied van verlangen, verlangen naar Berlijn, naar vroeger, het is een excuus om steeds weer terug te keren naar een stad waar je van houdt.

De verhouding van Dietrich met de stad Berlijn was ingewikkeld. Ze was er opgegroeid, boekte er haar eerste successen, maar keerde de stad toch haar rug toe toen Hitler aan de macht kwam. Ze zag de stad pas terug toen deze in puin lag, Maar Berlijn moet veel in haar gedachten zijn geweest toen ze in 1954 het onbekend lied over de koffer uit Berlijn opnam. Ze had er succes mee, het bleef op haar repertoire staan, ze zong het nog tijdens haar laatste concerten. Marlène Dietrich keerde uiteindelijk terug naar Berlijn, ze ligt begraven op de kleine begraafplaats in Berlin-Friedenau, vlak bij haar moeder.

Het lied over de heimwee naar Berlijn is geschreven door Ralph Maria Siegel en Aldo von Pinelli. Ralph Maria Siegel was een succesvolle operettecomponist, vader van de bekende schlagercomponist en producent Ralph Siegel Jr, die we kennen van zijn 21 songs die hij schreef voor het Eurovisiesongfestival. De eerste versie van ‘Koffer in Berlin’ werd opgenomen door de vrijwel vergeten zanger Bully Buhlan, met een vreselijk hammondorgel als begeleiding.
Maar het lied werd pas bekend door de versie die Marlène Dietrich opnam in 1954 met het orkest van Burt Bacharach en stond opnieuw in de belangstelling door de opname die Hildegard Knef maakte in 1963 (De B-kant van haar single ‘Ich hab’ so Heimweh nach dem Kurfürstendamm’). Nog in 1987 refereerde Ronald Reagan tijdens zijn toespraak in Berlijn aan dit lied ‘You see, like so many presidents before me, I come here today because wherever I go, whatever I do: Ich hab noch einen Koffer in Berlin.’
Op You Tube zijn tientallen versies van dit lied te vinden, nog steeds zijn er talloze mensen die er door geraakt worden.

Eerste versie van ‘Koffer in Berlin’ 

Marlène Dietrich 1960