Malle gevallen – stoplappen van de taal

Schermafbeelding 2013-09-11 om 14.27.44Er zijn van die woorden die eigenlijk niets betekenen maar die je kunt inzetten als een soort joker. ‘Ding’ is zo’n woord. “Ze had een mal ding op haar hoofd.” Wat ze op haar hoofd had weten we niet, alleen dat het iets raars was: een hoed met een dode patrijs, een theemuts, een elandgewei? Even wonderlijk is het woord ‘geval’. Dat kan verwijzen naar iets heel concreets maar ook naar een onduidelijke situatie: een treurig geval, een geval van pech hebben, een gevalletje letselschade.

”Hij legde het hele geval op tafel.” Tja, ging het hier nou om een moeilijke situatie die tijdens de bestuursvergadering maar eens besproken moest worden? Om een mislukt kerststukje bij de bloemist? Of een jongeman die zijn geslachtsdeel op tafel legde bij een medische keuring?

Het kan ok betekenen: ‘een situatie’: “In geen geval zou ik tot de koop overgaan” betekent zoiets als: ‘In welke situatie dan ook, niet kopen’. “In uw geval ligt dat anders”: uw situatie is zo uitzonderlijk, dan geldt de regel niet.

Maar het kan ook gaan om een specifieke situatie: “Er is een geval van knokkelkoorts op de afdeling”. Het ‘geval’ is dan de patiënt, inclusief de kwaal. Als er te weinig aandacht is voor de patiënt en te veel voor de kwaal, kan de zieke zeggen” “Ik werd als een geval behandeld.”

En dan kan het ook nog het verzelfstandigde werkwoord vallen zijn: “Het moet nu maar eens afgelopen zijn met dat geval op het pas geboende parket.”
“Malle gevallen” heette de musicalfilm uit 1934 van Jaap Speyer, een film die iedereen al weer vergeten is. De critici vonden het een platte klucht, het publiek vond het prachtig.

Over Wllm Kalb

schrijver, lezer, docent - focus: taal, geschiedenis, fotografie, Duits(land), muziek en films uit de jaren '20 - '50
Dit bericht werd geplaatst in schrijven, taal en getagged met , , , , , , , , . Maak dit favoriet permalink.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s