In de jaren tachtig hoorde je die stem nog wel eens, die zachte, warme tenor die Jiddische liedjes zong, die Nederlander die vooral in Amerika, in Engeland wereldberoemd was. De man die dat Joodse verleden vertegenwoordigde dat na WOII vrijwel uit Nederland was verdwenen. Toen hij in 1997 overleed, besteedden de media nauwelijks aandacht aan dat feit, hij was zo goed als vergeten.

Toch was hij een grote internationale ster, misschien wel de meest succesvolle Nederlandse zanger van de vorige eeuw. Al als 16-jarige trok hij volle zalen, eerst als zanger in de Synagoge, later ook in theaters en concertzalen. De jongen die in 1912 was geboren in een groot, arm gezin in Rotterdam had opeens uitzicht op roem en succes. Hij trad op voor de landelijke radio en al in de jaren twintig maakte hij de oversteek naar Londen waar hij zong bij het beroemde orkest van Jack Hylton voor de BBC.

Zijn repertoire bestond uit schlagers, swingnummers en vooral uit Jiddische liedjes. Zijn coverversie van My Yddische Mama werd een grote hit, hij zou dat zijn hele verder leven blijven zingen. Hij trad met veel succes op in New York en vlak voor het uitbreken van de oorlog greep hij de kans om terug te keren naar Boradway waar hij veel succes had met zijn traditionele Jiddische songs als Rosinkes Mit Mandeln, waar mensen avond aan avond voor terug kwamen.

Na de oorlog reisde hij als Amerikaans staatsburger opnieuw naar Europa. Allereerst naar Amsterdam waar hij vernam dat niemand van zijn familie de oorlog had overleefd. Overal werd hij binnengehaald als de succesvolle verloren zoon met een repertoire dat het publiek zolang niet meer had gehoord. Hij maakte vijf wereldtournees, trad op in Afrika, in Zuid-Amerika en vooral ok in de VS.

In Parijs, in een kleien nachtclub, hoorde hij een Poolse overlevende van het getto in Warschau het Jiddische lied zingen Vi ahin zol Ikh geyn. Fuld was er zo door geroerd dat hij beloofde het in de hele wereld bekend te maken. Hij vertaalde de tekst in het Engels en van ‘Where can I go’ maakte hij een wereldhit.

Hij had een tijdje een eigen club in New York, trad op in Las Vegas en kwam regelmatig terug naar Nederland waar hij zich toch het meest thuis voelde. In de jaren tachtig werd zijn muziek opeens bijzonder populair in Noord-Afrika. Met producer Mohammed El-Fers maakt hij zijn laatste CD The Legend, een opmerkelijke fusion tussen Jiddische en Noord-Afrikaanse muziek. Nog steeds zingt de oude Leo Fuld daarop met vuur, de glans is echter wel wat verbleekt.

Op YouTube zijn nog heel veel van zijn opnamen te vinden waaronder het wat pijnlijk nationalistische ‘God zegen Nederland’. Een van de mooiste vind ik Doina, dat volgens sommigen een echt Roemeens lied is, volgens anderen een oud zigeunerliedje en volgens weer anderen een oud Jiddisch lied.

http://www.youtube.com/watch?v=hdBTZVqkv48