Bijna uitgestorven: de lapzwans

UnknownJe hoort het bijna nooit meer, terwijl het toch zo’n heerlijk scheldwoord is. Geen klootzak, geen luldebehanger, geen takkewijf, maar een lapzwans. Het betekent zoiets als nietsnut, iemand die het allemaal makkelijk neemt. Het woord doet een beetje Duits aan. Schwanz betekent in het Duits staart maar ook lul en dan zitten we al bij de mogelijke scheldwoorden, maar in die betekenis heb ik het in het Duits eigenlijk nog nooit gehoord.

Volgens het etymologische woordenboek komt het uit het Jiddisch lapswans. Het is pas in de jaren twintig in het Nederlands terecht gekomen. Maar net als vel andere Jiddische uitdrukkingen verdwijnt zo’n woord langzaam uit onze taal om plaats te maken voor andere scheldwoorden uit het Berbers, Turks, Sranan of Papiaments. Maar die ken ik gelukkig nog niet.

De lapzwans maakte ongetwijfeld deel uit van Peter Vos’ prachtige Beestenkwartet, samen met de schijtlijster en andere taalbeesten. Dat spel met die fijne tekeningen hadden we lang geleden ergens in een la liggen. Misschien dat het bij het opruimen nog te voorschijn komt. Maar dat zal het uitsterven van de lapzwans niet voorkomen. Hij rustte in vrede.

Over Wllm Kalb

schrijver, lezer, docent - focus: taal, geschiedenis, fotografie, Duits(land), muziek en films uit de jaren '20 - '50
Dit bericht werd geplaatst in Feiten en meningen en getagged met , , , , , , . Maak dit favoriet permalink.

7 reacties op Bijna uitgestorven: de lapzwans

  1. Ximaar zegt:

    Ik zwans- en top- nog regelmatig lap.

    Like

  2. Ik hoor het gelukkig nog vaak genoeg. 🙂 Het is echt zo’n woord dat gewoon niet mag uitsterven.

    Like

  3. Wllm Kalb zegt:

    Helaas, de Lapzwans zit niet in het Beestenkwartet zo vond ik op internet, wel de de Sloddervos
    de Mafkikker de Kamerolifant de Klavierleeuw de Landrot de Huismus de Belhamel
    de Schijtlijster de Werkezel de Luistervink de Kloothommel en de Snotaap. Ik denk dat de Lapzwans te weinig beest is …

    Like

  4. Voorzover mij bekend komt de uitdrukking uit “gewoon” Duits – bij onze Oosterburen bekend en in gebruik als “Schlappschwanz”. Betekenis spreekt voor zichzelf dunkt me.
    mvg Leo Wallage Sr.
    http://leowallage.com/

    Like

  5. Fenny zegt:

    Ik gebruik het nog wel en flapdrol ook.

    Like

  6. Apiedapie zegt:

    Geweldig, ik ga het in dit nieuwe seizoen eens uitproberen. Jij lapzwans! Het klinkt gewoon echt lekker.

    Like

  7. Wieneke zegt:

    Ik blijf takketrol nog altijd een van de mooiste scheldwoorden vinden, maar de lapzwans bekt ook erg lekker. Ik overweeg het op te nemen in mijn lijstje 🙂

    Like

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s