Mathilde-Létizia Wilhelmine Bonaparte (1820-1904)

Een ideaal gegeven voor een romantische film: Mathilde Bonaparte was tijdens haar leven het stralende middelpunt van intriges, roddel en achterklap. Ze genoot veel aanzien, was in het bezit van een beroemde naam en had een tumultueus huwelijk.
Helaas stamde ze uit het verkeerde vorstenhuis, de Bonapartes. Die familie veroorzaakte bij de Europese vorstenhuizen in de 19^e eeuw verwarring: moesten ze dat Huis als hun gelijke beschouwen of ging het hier om een stelletje Corsicaanse adellijke boeven?
Napoleon I trouwde na zijn scheiding van Josephine de Beauharnais met veel moeite Marie-Louise, aartshertogin uit het aloude Huis Habsburg. Napoleons wens om banden aan te gaan met een oude Europese vorstenhuizen werd op die manier gerealiseerd. Het sluiten van een huwelijk was in de eerste plaats en zakelijke en dynastieke aangelegenheid.

De vader van onze heldin Mathilde Letizia Bonaparte was Napoleons jongste broer Jerôme, hij werd door de keizer in 1807 benoemd tot koning van Westfalen. Napoleon liet kort daarvoor het eerste huwelijk van zijn jonge broer met een Amerikaanse snel ontbinden en dwong hem om een prinses uit een oud Europees geslacht te huwen. Dat lukte na veel gekonkel, Jerome trouwde in 1807 met Katharina prinses van Württemberg. Dat kon omdat Württemberg nauw samenwerkte met de Fransen.

Na de val van Napoleon en zijn verbanning naar Sint Helena leek de macht van de Bonapartes uitgespeeld. Familieleden waren in Frankrijk niet meer welkom en woonden in Italië, Zwitserland, Amerika of zwierven door Europa.
Katharina van Württemberg volgde haar man trouw, ook toen hij geen koning van Westfalen meer was. Ze woonden lange tijd in Triëst. Daar werd in 1820 prinses Mathilde Letizia geboren. Zij groeide op in Rome en Florence maar bezocht ook regelmatig neven en nichten in Sint-Petersburg. Toen ze veertien was werd al gezocht naar een geschikte huwelijkskandidaat. Haar moeder leek die gevonden te hebben in haar volle neef de latere keizer Napoleon III, maar de verloving werd door haar ouders verbroken toen de ambitieuze Napoleon een mislukte coup had gepleegd om in Frankrijk aan de macht te komen en in de gevangenis terecht kwam.

Anatole Demidov

Mathilde was twintig toen ze uiteindelijk in 1840 de superrijke Russische kunstkenner en kunsthandelaar graaf Anatole Demidov trouwde. Maar een graaf als echtgenoot betekende een degradatie in titel.  Op aandringen van de vader van Mathilde schonk groothertog Leopold van Toscane aan Demidov de titel ‘prins van San Donato’ zodat Mathilde de titel van prinses kon behouden.

Mathilde werd financieel flink in de watten gelegd, ze kreeg van haar man een jaarlijkse toelage en als bruidsschat een aantal kostbare juwelen. Maar het huwelijk liep al heel snel spaak. Demidov weigerde de contacten te verbreken met zijn geliefde Valentine de Saint Aldegonde en Mathilde begon al snel een relatie met de kunstzinnige graaf Emilien de Nieuwerkerke. In 1843 maakt Mathilde een scene tijdens een bal met Valentine en Demidov werd daar zo kwaad over dat hij haar ten aanschouwe van alle aanwezigen twee keer in haar gezicht sloeg. Dat werd het begin van hun scheiding, het geruzie over geld en erfenissen ging nog decennia lang door. Demidov eiste de bruidsschat terug maar Mathilde weigerde de kostbare juwelen aan hem te geven. In 1847 zorgde tsaar Nicolaas I voor een officiële scheiding en werd Demidov gedwongen haar een flinke alimentatie te betalen.
Mathilde reisde door heel Europa, maar toen haar neef Napoleon III in 1851 toch aan de

Mathilde in 1861, schilderij van Edouard Louis Debuf

macht kwam in Frankrijk, eerst als prins-president en daarna als keizer, kreeg Mathilde een voorname positie in het Tweede Franse Keizerrijk. Ze woonde in een prachtige villa in Parijs, had invloedrijke en beroemde vrienden. Ze hield er een veelgeprezen salon op na waar ze lak had aan de regels van de etiquette, maar altijd stijlvol optrad, geleerden, politici, schrijvers, schilders en filosofen uitnodigde. Berucht waren haar uitspraken die haar vrienden bewonderend aanhoorden, maar die haar tegenstanders tegen de haren instreken.

Napoleon III, neef van Mathilde

Na het einde van het keizerrijk in 1871 volgden een paar moeilijke jaren. Mathilde ging enige tijd in Brussel wonen, maar na een paar jaar keerde ze triomfantelijk weer terug naar Parijs. Als enige lid van de familie Bonaparte mocht ze in Frankrijk blijven wonen. Ze kreeg in 1896 zelfs een officiële uitnodiging om aanwezig te zijn bij het bezoek van tsaar Nicolaas II en tsarina Alexandra aan de Invalides waar het graf van Napoleon is. Tegen de minister die haar na enig aandringen de invitatie toestuurde zei ze: “Ik had die uitnodiging helemaal niet nodig, ik heb nog steeds de sleutels van de Invalides  …’

Uit de Alamanach van Gotha bleek in 1873 dat Mathilde na de dood van Demidov in 1870 heimelijk getrouwd was met de schrijver en beeldhouwer Claudius Popelin. Mathilde probeerde die gegevens uit de volgende drukken te houden. Ze was in een hevige juridische strijd gewikkeld met de erven van Demidov die nog steeds de juwelen van de bruidsschat opeisten. Een nieuw huwelijk zou haar minder rechten geven.

Mathilde overleed op 84-jarige leeftijd in haar villa in Parijs. Ze woonde de laatste dertig jaarin een groot huis in de Rue de Berri en bezat een zomerverblijf in Saint-Gratien (Val-d’Oise) waar ze ook begraven is.

Meer koninklijke schandalen:  Schandaal in Saksen http://wp.me/p1MauM-R5 
Ook in de beste families … http://wp.me/p1MauM-Hf  Louise prinses van België http://wp.me/p1MauM-zd  Land zoekt koning http://wp.me/p1MauM-Um 
Omhoog – omlaag trouwen http://wp.me/p1MauM-JD Een koning van de verkeerde kant http://wp.me/p1MauM-1y0