Veel aandacht deze week voor de Duitse succesfilm ‘Er ist wieder da!’ van regisseur David Wnendt. Een beetje om te lachen die wederopstanding van de schertsfiguur Hitler maar ook een beetje beangstigend dat zo veel mensen hem serieus nemen. De film hinkt op veel gedachten maar heeft wel een duidelijke boodschap: een nieuwe Hitler zou vandaag de dag zo maar succes kunnen hebben, zeker als je de huidige social media in kunt inzetten.

Daar heeft Wnedt zeker gelijk in. De stemming in Europa is naargeestig, rechts rukt op. De groeiende stroom vluchtelingen roept weerstand op, tegenstanders voelen zich niet gehoord en onbegrepen.

Maar de nieuwe Hitler zal niet lijken op de oude Adolf. Hij of zij draagt geen raar snorretje en brult niet met een Oostenrijks accent. De nieuwe Hitler hoeft ook helemaal niet uit Duitsland te komen, maar kan opstaan in elk willekeurig land dat te maken heeft gehad met de economische crisis en nu te maken krijgt met stromen vluchtelingen aan de grens.
De nieuwe Hitler kan zich verstoppen in de persoon van een keurige meneer of mevrouw, waarvan we later pas zullen ontdekken dat het hier om een wolf in schaapskleren gaat.

De Adolf Hitler uit de film is een schertsfiguur die bejubeld wordt als een televisieheld. De nieuwe Hitler die we nog niet herkend hebben zal bewonderd worden omdat het iemand is die eindelijk durft te zeggen wat veel mensen voelen. Die niet politiek correct is, maar inspeelt op onderbuikgevoelens die bij veel mensen leven. Die handig gebruik weet te maken van Twitter, Instagram, Facebook. Die in korte tijd miljoenen likes weet te vergaren, daar kan geen stembus tegenop.  Die handig gebruik maakt van de onrust die aanslagen veroorzaken, die angst weet om te zetten in macht.
Geen prettige vooruitzicht. Ik heb altijd geloofd in redelijkheid als uitgangspunt, in argumenten als wapen. Maar ik ben wel eens bang dat die wapens tekort schieten tegen het geweld van de domheid.