Straten die ik eigenlijk helemaal niet ken. De Staatsliedenbuurt ligt niet eens zo ver weg, vlak tegenover de Westergasfabriek en het Westerpark waar ik wel regelmatig te vinden ben. Voor een groot deel is het nog een buurt met arbeiderswoningen van rond de vorige eeuwwisseling, rechte lange straten. Vooral aan de rand staat er ook veel aantrekkelijke recente nieuwbouw, alles is daar wat hoger, wat groter. Verscholen tussen de huizen is nog een molen uit de 17^e eeuw te vinden, De Otter, een overblijfsel van de het molenpark dat hier tot 1900 te vinden was voordat het gebied bij de stad getrokken werd. Industriële houtmolens waren het, de naam Zaagmolenstraat herinnert er nog aan. De Otter is wel gerestaureerd maar door de omringende hoogbouw vangen de wieken te weinig wind, er is sprake van verplaatsing van de kleine molen.

In de Staatsliedenbuurt zijn geen villa’s te vinden, geen karakteristieke gebouwen, er staan geen monumenten van de Amsterdamse School. Slechts twee huizenblokken, van de architecten Van Erpen en Berlage, staan op de lijst van Rijksmonumenten. Veel valt er architectonisch niet te beleven in deze buurt. Toeristen komen nooit in deze buurt.
De aannemers die hier gebouwd hebben, werkten zuinig en sober. Toch zie je hier en daar bescheiden versieringen. Een afwijkende kleur, een uitspringende rand in het metselwerk, een band langs de dakrand die alleen maar dient als versiering.

Het is er rustig en erg netjes.  De straten dragen namen van staatslieden uit vooral de eerste helft van de 19e eeuw die niemand meer kent. Wie waren Clifford, De Kempenaer, Fannias Scholten? Bij de naam Staatsliedenbuurt denken mensen van mijn generatie vooral aan de krakersrellen uit de jaren zeventig. De slechte woningen van toen die vaak leeg stonden om ze te kunnen slopen, zijn grotendeels weer opgeknapt en zien er goed uit. Nu gaan de krantenberichten over liquidaties die in de buurt hebben plaatsgevonden, keurige onopvallende criminelen die tot grote schrik van de buren op de stoep werden doodgeschoten.

Door de komst van het cultuurcentrum de Westergasfabriek zijn de huizenprijzen flink gestegen, er vindt een gentrification plaats die op verschillende plaatsen merkbaar is. Het Van Limburg Stirumplein is een gezellige plek geworden.
Op deze mooie ochtend is het erg stil in de buurt. Tot in de jaren zestig waren heel veel winkels, zoals in de Bentinckstraat en de Van der Hoopstraat, wat nog goed te zien is aan de benedenwoningen. Nu is er geen middenstander meer te vinden.

In de Van Reenenstraat fiets ik langs een mooi pand goed bewaard. Het lijkt wel een oud fabriekje. Klopt. Het is volgens de folder van de makelaar in 1927 gebouwd als verenigingsgebouw en was jarenlang een fabriek van pick-up naalden. Er zijn nu verschillende appartementen, beneden zit een reclamebureau. De vraagprijs voor de ruime bovenwoning (‘loft!’) was 1,3 miljoen euro.

Het gaat goed met de Staatsliedenbuurt.

Foto’s: Willem Kalb. Meer Amsterdam: > klik op de tag Amsterdam hiernaast