En huwelijk ontbinden was in de 19e eeuw niet verboden, maar niet netjes en in veel gevallen onuitvoerbaar. Gewone mensen bleven bij elkaar ook al leefden ze als kat en hond, heel soms kwam het tot een scheiding van tafel en bed, maar dat bracht ook veel praktische bezwaren met zich mee. Kerkelijk kon het al helemaal niet, maar mensen met veel geld en invloed lukte het soms wel.

In ons koningshuis was prinses Marianne, de dochter van koning Willem I de eerste die formeel scheidde van haar echtgenoot prins Albert van Pruisen. Na vijfkinderen en vijftien jaar huwelijk vond Marianne het welletjes en kwam ze terug naar Nederland. Ze kocht een buitenplaats in Voorburg waar ze een verhouding begon met haar koetsier Johannes van Rossem van wie ze ook een zoon kreeg.
Haar scheiding leidde er toe dat ze niet meer welkom was aan het Pruisische hof in Berlijn en nauwelijks nog contact had met haar kinderen. De relatie met Van Rossem zette ook haar verhouding met de Oranjes onder druk.

Koning Willem III had vast ook graag willen scheiden van zijn eerste vrouw de veel te intellectuele Sofie van Württemberg, maar in het protestantse Nederland van 19e eeuw was dat een te grote stap. Pas na haar dood kon hij op zoek naar een nieuw vrouw en hertrouwde met de veertigjaar jongere Emma von Waldeck.

Vaker werd er gescheiden aan het hof in Kopenhagen. Koning Christian VIII huwde in 1806 de mooie Charlotte Frederieke van Mecklenburg-Schwerin. Maar al na vier jaar kwam er een einde aan dit huwelijk. De levenslustige en frivole Charlotte was een relatie begonnen met een van de hofmuzikanten, de Zwitser Baptiste Éduard Du Puy. Een officiële scheiding volgde en Charlotte werd verbannen. Ze mocht geen contact meer hebben met haar enige zoon, de latere koning Frederik VII.

Deze laatste koning van Denemarken uit het Huis Oldenburg heeft, net als onze koning Willem II gezorgd voor een nieuwe grondwet en de basis gelegd voor de moderne monarchie. In de jaren van zijn regering kwam Denemarken in conflict met Pruisen. De oorzaak was het opkomend nationalisme in de hertogdommen Sleeswijk en Holstein, die in een Personele Unie met Denemarken verbonden waren. Conservatieve partijen in Denemarken wilden de hertogdommen opnemen in een ‘groter Denemarken’, in de hertogdommen verzette de Duitssprekende meerderheid zich tegen een dergelijke aansluiting. Het feit dat Fredrik formeel kinderloos was, leidde er ook toe dat de Duitse adel zocht naar een andere hertog en de banden met Denemarken helemaal wilde verbreken.

Vilhelmine Marie

Het privéleven van Fredrik VII (1808 – 1863) gaf aanleiding tot veel geruchten, roddel en achterklap. Zijn eerste huwelijk met zijn achternichtje Vilhelmina van Denemarken ging al na enkele jaren mis, in 1837 werd een officiële scheiding uitgesproken.
Veel is er niet bekend over de werkelijke reden van het slechte huwelijk. In brieven aan haar familie heeft Vilhelmine het over het wispelturige gedrag van haar echtgenoot, zijn vele affaires, zijn vraatzucht en zijn drankprobleem.
Maar alles in bedekte woorden die ook anders uitgelegd kunnen worden.

Het tweede huwelijk van Frederik VII in 1841 met Caroline Charlotte, in vol ornaat

In 1841 trouwde Frederik voor de tweede keer nu met hertogin Caroline Charlotte van Mecklenburg-Strelitz. Maar ook deze keer ging het al snel mis, de formele scheiding volgde na vijf jaar. Ook deze Caroline schreef haar familie in lange brieven over het onmogelijke karakter van haar echtgenoot, over zijn wonderlijke voorkeuren.

Louise Rasmussen, gravin Danner

Een van zijn goede vrienden met wie hij graag dronken werd was Carl Berling, eigenaar van de belangrijke Deense krant Berlingske Tidene. Er gaan geruchten dat er meer was dan zomaar en vriendschap met Berling. Berling had relaties met mannen en vrouwen. Een van deze vrouwen was de danseres Louise Rasmussen, bij wie Berling ook een zoontje had zonder dat ze getrouwd waren. Koning Frederik was dol op dit ventje, Carl Christian. Berling werd benoemd tot  privé-secretaris van de koning tot ongenoegen van de koninklijke ministers.
Al in de jaren dertig had ook Frederik een bijzondere vriendschap met deze Louise Rasmusssen en na zijn tweede scheiding werd de relatie nog hechter. Frederik wilde met haar trouwen, maar de ministers waren er fel op tegen. Door de grondwetswijziging van 1849 was Frederik echter zo populair geworden dat hij zijn zin kon doordrijven. Tegen alle adviezen in en tegen de wil van de hoge adel en de rest van de koninklijke familie trouwde hij in 1850 met Louise Rasmussen die de mooie titel langdgravin Danner kreeg.

Frederik VII en zijn derde echtgenote Luise Rasmussen, gravin Danner        (‘carte de visite’ waarschijnlijk uit 1860)

Hij kocht voor haar haar het jachtslot Jaegerspris, in de bossen ten westen van Kopenhagen. De gravin kreeg niet de titel van koningin, het was immers een morganatisch huwelijk dat weliswaar was gesloten door bisschop Mynster in de hofkapel van kasteel Frederiksborg. Fredrik trouwde haar dan ook met zijn linkerhand.
Met name de bourgeoisie en de adel weigerde Louise enige eer te bewijzen. Het was traditie dat tijdens een groot jaarlijks nieuwjaarsdiner er een toast werd uitgebracht op de vrouw van de vorst. De hoogwaardigheidsbekleders konden het echter niet opbrengen dat ook voor Louise te doen. Het was de koning zelf die toen maar een toast op zijn vrouw uitbracht. Toen er brand uitbrak op Frederiksborg, het zomerpaleis van de koning, kreeg gravin Danner de schuld. Een menigte riep dat zij moest verdwijnen, zij zou de brand hebben aangestoken immers twee dagen van te voren had ze koffers met kleding uit het paleis laten halen en naar Kopenhagen gebracht. Ze had veel vijanden maar ook trouwe vrienden.

Ook na de dood van Frederik VII in 1863 bleef Louise op Jaegerspris wonen. Ze zette zich in voor vrouwen in moeilijke posities en ze is in de vorige eeuw nog vaak genoemd als een van de eerste Deense feministes. Ook werd ze in 1864 door velen gezien als een leider van het verzet tegen Pruissen toen Denemarken na de smadelijke nederlaag in de korte oorlog van 1864 de hertogdommen Sleeswijk en Holstein toch aan Duitsland moest afstaan.

Dannerhuset

Volgens recent gepubliceerde bronnen kreeg ze in 1851 een dochter. Deze Mary zou met behulp van Engelse diplomaten door een familie in Wales als Elisabeth Wynn zijn opgevoed. Waarom al deze geheimzinnigheid? Het alles met politiek te maken. Als Frederik opgevolgd had kunnen worden door een vrouw, zo redeneerden de conservatieven in Denemarken, dan zouden de hertogdommen Sleeswijk en Holstein voor de Deense kroon verloren zijn want daar golden de Salische wetten die opvolging door een vrouw onmogelijk maakten.
De opvolgingsstrijd was al beslist, de vooruitstrevende prins Christian uit het huis Glücksburg zou hem opvolgen. Een nieuwe troonopvolgster zou alle gemaakte plannen in de war sturen en zorgen voor heel veel onrust in het toch al zo roerige land.

Na de plotselinge dood van Frederik VII in 1863 bleef gravin Danner zich inzetten voor de armen, met name de vrouwen. Ze richtte een tehuis op voor ongehuwde jonge moeders ‘Dannerhuset’ dat nog steeds bestaat en ze steunde de nationalisten die zich niet neer konden leggen bij een kleiner Denemarken, zonder de hertogdommen Sleeswijk en Holstein die zo lang met het land verbonden waren geweest.

Dannerhuset, nog steeds een ‘vrouwenhuis’

Zie ook: Louise van België – drama aan het hof http://wp.me/p1MauM-zd, Kroonprinses van Saksen gaat er van door http://wp.me/p1MauM-R5, Een geheime dochter van prinses Thyra http://wp.me/p1MauM-Hf, Koningsdrama in Servië http://wp.me/p1MauM-gY, Land zoekt koning http://wp.me/p1MauM-Um Omhoog en omlaag trouwen http://wp.me/p1MauM-JD, Koningsmoord http://wp.me/p1MauM-12u  Carol II de ongelukkige koning van Roemenië http://wp.me/p1MauM-1Ya De berooide prinses http://wp.me/p1MauM-2hH Carol II, de onrustige koning van Roemenië http://wp.me/p1MauM-1Ya Mathilde Bonaparte, strijd om de bruidsschat http://wp.me/p1MauM-1T1 Een koning van de verkeerde kant http://wp.me/p1MauM-1y0 

Deense tv serie over de Deens-Pruisische oorlog van 1864: http://wp.me/p1MauM-1Lc
Oorlogsverslaggeving 1864 http://wp.me/p1MauM-1MD

The lost princess: How the Schleswig- Holstein Question just got even more complicated. http://cphpost.dk/history/pre-history/the-lost-princess-how-the-schleswig-holstein-question-just-got-even-more-complicated.html