
Andrea Mantegna (1431-1506) Paul Getty Museum, Malibu Ca.
Vandaag is het driekoningen. Ik zie vooral weer de plaatjes voor me uit de kinderbijbel, de drie wijzen uit het oosten die goud, mirre en wierook meebrachten naar Bethlehem, geleid door een geheimzinnige ster. Waren het nou wijzen of koningen of misschien wel wijze koningen?
Heel veel blijkt onduidelijk te zijn. In de Bijbel zelf zijn slechts vage aanwijzingen te vinden. Zelfs het aantal staat niet vast. Dat ze Caspar, Melchior en Balthasar geheten hebben is pas in de 6eeeuw bedacht. Heel veel theologen en exegeten hebben bijgedragen aan de invulling van het verhaal, veel stamt uit apocriefe aanvullingen van de Bijbel uit latere eeuwen. Wat niet wegneemt dat vooral in de oosters orthodoxe kerken het driekoningenfeest belangrijker is dan het kerstfeest.
Wat ik altijd mooi vond aan het verhaal is dat de wijzen uit verschillende delen van de toenmalig bekende wereld kwamen, de een uit Europa, de ander uit Azië en de laatste uit Afrika. Op veel afbeeldingen staat een duidelijk donkere man afgebeeld, een tovenaar een koning, een sterrenkijker? Ook toen, tweeduizend jaar geleden, werd de diversiteit van de mensheid al neergezet als iets positiefs. In de kunst is dat beeld altijd blijven bestaan en doorverteld.
De drie koningen zijn een onderdeel geworden van onze cultuur.