Het oude gebouw van de Toneelschool aan de Marnixstraat waar we de meeste lessen kregen.

Het was mijn vriend Roelof die me op het idee bracht. Waarom schrijf je je niet in voor de oriëntatiecursus van de theaterschool? Hij had de opleiding voor dramadocent afgerond en deed van alles op het gebied van zang, dans en toneel. Was druk met het oprichten van een eigen theatertje. Ik ging op mijn vrije woensdagmiddag langs bij de toneelschool. Schreef me in voor de opleiding regie/dramadocent. Het kostte zo goed als niets en je kreeg gedurende zeven maanden wekelijks les van uitstekende docenten.

Ik werkte als onderwijzer en had het niet echt naar mijn zin. Werd opgeslokt door de dagelijkse beslommeringen, kon te weinig mijn ei kwijt. Met vrienden was ik in de weer om een woongroep op te richten, we waren actief in het COC en de NVSH. Amsterdam nam me in beslag, er gebeurde zo veel. Daar wilde ik deel van uitmaken.

demonstreren met het COC en de NVSH

Wat ik zou willen, wist ik niet precies, maar het moest iets worden met teksten en taal. Er volgde een toelatingsgesprek bij de theaterschool waar ik makkelijk doorheen kwam. Ik mocht met tien anderen beginnen, de start van een spannend jaar.

Wekelijks kregen we les in steeds weer andere aspecten van het theatervak. Veel improvisatie, beweging, declamatie, expressie, maar ook handvaardigheid, dans, zang. Af en toe waren we een heel weekend bezig. Al vroeg op zondagochtend stonden we ons in het zweet te werken ergens in een dansstudio, of we speelden trampassagiers, nog heel laat op een dinsdagvond op een zolder van het ATVA-gebouw aan de Marnixstraat. De eenzame mannen die op de lange gangen woonden fluisterden ‘ballette-kadetten’ als we langs liepen.

Gebouw van het Amsterdamse Tehuis Voor Arbeiders ATVA;
op zolder kregen we les

Na afloop van de lessen en ook in de weekends troffen we elkaar in cafés bij het Leidseplein. We vormden een merkwaardig groepje, zeer verschillend qua achtergrond, maar allemaal gedreven om iets heel moois te gaan doen, gebrand op een plekje op de opleiding. We wisten dat er slechts plaats was voor vier of vijf van ons, we waren dus elkaars concurrenten. Maar tijdens een van de eerste avonden in het café waren we het er over eens, we moesten allemaal een prettige periode hebben, dus geen onderlinge vetes uitvechten, elkaar vooral niet in de weg zitten, maar de ruimte geven; bijna iedereen hield zich daaraan.

Voor mij was het een geweldige tijd. Ik leerde eindelijk mezelf eens kennen. Mijn beperkingen – ik kon helemaal niet toneelspelen en slechts met heel veel moeite teksten uit mijn hoofd leren – maar ook mijn sterke kanten: ik was goed in voordracht en zingen en het inspireren en instrueren van anderen. Over de kans om aangenomen te worden maakte ik mij niet al te veel illusies. Ik genoot van alles wat ik leerde, van het contact met de anderen. In februari moesten we een soort eindpresentatie verzorgen in de vorm van een voordracht en het leiden van een discussie. Daarna zouden we horen of we waren toegelaten.

Toen ik het bericht kreeg dat ik niet was aangenomen, had ik er vrede mee. Het was een geweldige tijd geweest en inmiddels was ik er achter gekomen dat ik ook Nederlands zou kunnen studeren aan de universiteit. Met weemoed namen we afscheid van elkaar. Slechts drie van ons clubje waren toegelaten. We begrepen niet goed op basis waarvan, de in mijn ogen meest talentvolle cursisten waren afgewezen. Een van degenen die aan de opleiding begon is een beroemde regisseur geworden, van de anderen heb ik nooit meer iets gehoord.