‘Is er een verschil tussen lijf en lichaam’, vroeg een cursist die hard haar best deed om Nederlands te leren. Daar moest ik even over nadenken.
Voor mijn gevoel is een lijf heel dichtbij en een lichaam wat afstandelijker. Je hebt het over lijfsbehoud, maar lichaamsverzorging. Je draagt een lijfje direct op je huid, je hebt het over je lichamelijke conditie. Een lijf leeft, een lichaam kan je ook bekijken in het mortuarium. Dat vertelde ik haar. Maar er is meer aan de hand met dat woord ‘lijf’.
Het stamt af van het Oudnederlandse liv, dat leven betekent. Een lijfrente wordt uitgekeerd zolang je leeft. Als je iets doet uit lijfsbehoud, gaat het niet alleen letterlijk om het behouden van je lichaam, je wilt ook in leven blijven. Lijftocht is een synoniem van leeftocht, eten dat je meeneemt tijdens een verre reis.
Met lijf bedoelen we meestal dat deel van het lichaam waar het leven zich manifesteert, de torso. Ledenmaten doen niet mee, die moet je apart benoemen: ‘met lijf en leden’.
“De lijfwacht werd onderzocht door de lijfarts, terwijl zijn lijflied klonk kwam de lijfknecht binnen die geen hemd meer aan z’n lijf had. De lijfarts ging hem te lijf. Hij kreeg een flinke lijfstraf evenals de lijfeigene. De arme lijfknecht belandde in een blijf-van-mijn-lijfhuis. ‘Dat heeft niets om het lijf’, verklaarde de lijfarts, ‘zo heeft hij aan den lijve ondervonden wat het is om knecht te zijn’.”
Kalfjes 
Leuk!
LikeLike
Weer knap verwoord. Zo blijft de Nederlandse taal boeiend en leuken voor mij leerzaam. Bedankt.
LikeLike
Heerlijk stuk om de week mee te beginnen. Geweldige foto!
LikeLike
Dat was ook het eerste wat mij te binnenschoot; een lijf is een levend lichaam. Zal dus te maken hebben met het Zuid-Britse Life en Live en ons Nederlandse Leven. Een lichaam kan ook dood zijn, maar bij lichamelijke opvoeding en lichaamsbeweging is dat doorgaans niet het geval. 🙂
Zelf heb ik dit soort discussie gevoerd met een Ukraïnse collega die Nederlands leerde. Binnen enkele jaren sprak hij het uitstekend, maar vooral ook omdat hij het thuis spreekt met zijn vrouw en wij op het werk alles eerst in het Nederlands probeerden en pas bij problemen overschakelden naar het Engels. En met ons beider techneutische achtergrond vielen de inconsequenties van het Nederlands regelmatig op. Maar we kwamen ook vaak tot de conclussie dat andere talen daar net zo last van hebben behalve Pascal/Delphi.
LikeGeliked door 1 persoon
ja, da’s grappig, een lijfje op het lichaam.
LikeLike
De etymologie van lichaam is ook erg interessant:
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/lichaam
LikeGeliked door 1 persoon
Zijn lijfspreuk was: let op mijn lichaamstaal.
LikeGeliked door 1 persoon
heeft een lijf niet meer betrekking op een beest en een lichaam op een mens, zoals voeren en eten geven
LikeLike
Lijf is vooral heel menselijk. Bij mijn katten heb ik het nooit over hun ‘lijf’.
LikeLike