De jonge wielrenner Fränk Schleck legde gisteren een verklaring af voor de pers. Hij had iets uit te leggen.  Hij deed dat in het Luxemburgs (Lëtzebuergesch), want dat is de omgangstaal bij ‘de Schleckjes’ thuis en bij 300.000 andere inwoners van Luxemburg en aangrenzende delen van België, Frankrijk en Duitsland.
Volgens Wikipedia een prachtig voorbeeld van het Moezelfrankisch, een Duits dialect. Volgens de Luxemburgse wet van 1984 een van de drie officiële talen van het Groothertogdom, naast Frans en Duits.

Luxemburgs was de omgangstaal van het volk, de bestuurders spraken Frans, de kranten schreven in het Duits. Pas in de loop van de 20^e eeuw werd de spelling van de streektaal geregeld. In Luxemburg wonen en werken veel buitenlanders, met name veel Portugezen en daardoor is de druk van het Frans steeds sterker geworden, het Luxemburgs dreigde te verdwijnen. Er ontstond een tegenbeweging en vandaag de dag is er meer waardering voor het eigene, ook voor de streektaal die dus is verheven tot officiele landstaal. De vorst spreekt het volk toe in het Luxemburgs en ook de officiële wapenspreuk van het land is in het Luxemburgs: ‘Mir wëlle bléiwe wat mir sin (Wij willen blijven wat we zijn).

Als je goed naar Fränk Schleck luistert – en kijkt naar de ondertitels die er gelukkig bij zijn geleverd – kan je hem wel volgen. Je herkent veel Duitse woorden, maar zijn betoog is doorspekt met Franse uitdrukkingen en ook de intonatie klinkt Frans.
Beluister echt Luxemburgs: http://nos.nl/video/396721-schleck-kan-test-niet-verklaren.html

Voor meer informatie zie ook het artikel van Theo van Dijk  ‘Het Luxemburgs: levende taal of verdwijnend dialect?’  http://www.ru.nl/soeterbeeckprogramma/terugblik/terugblik-2007/teksten-2007/lezing_theo_van_dijk