Tijdens de WK schaatsen in Hamar zaten Noren op de tribune met een t-shirt met daarop: I love Nynorsk. Inderdaad, hoe zat het ook alweer in Noorwegen? Wat is er aan de hand op het gebied van de nationale taal, de dialecten en de taalpolitiek?

Meer dan bij ons worden er in Noorwegen nog dialecten gesproken. De uitspraak van het standaard Noors kan aanmerkelijk verschillend zijn, je kan duidelijk horen waar iemand vandaan komt. Van 1380 tot 1800 werd Noorwegen voornamelijk bestuurd vanuit Denemarken. Geen wonder dus dat de Deense taal grote invloed had op het Noors zoals dat in de steden en door de bovenlaag werd gesproken. In de loop van de 19^e eeuw ontstond er een sterke nationalistische beweging die ertoe leidde dat Noorwegen in 1905 een zelfstandig koninkrijk werd.  Die nationalisten gingen op zoek naar het echte, zuiver Noors. Vanuit de verschillende dialecten construeerden ze een op Oudnoors gebaseerde taal, het Landsmål (de landstaal) die later het Nynorsk (het nieuwe Noors) werd genoemd. Andere taalkundigen waren in dezelfde tijd bezig om de taal zoals die in de steden werd gesproken en door ambtenaren en door de meeste schrijvers werd gebruikt, te standaardiseren, dit werd het Riksmål, later omgedoopt tot Bokmål (taal van het boek).

Formeel kent het Noors nu twee schrijftalen, die ook allebei worden onderwezen op school, het Bokmål en Nynorsk. Veruit het meest gebruikt wordt het Bokmål, 85% van de Noren gebruikt deze variant. De gebruikers van het Nynorsk wonen vooral in de landelijke gebieden van West-Noorwegen, bij de grote fjorden. Het Nynorsk komt steeds meer in de verdrukking, het wordt als ouderwets en boers ervaren. Er gaan stemmen op om het Nynorsk niet meer verplicht te stellen op de scholen waar Bokmål wordt gebruikt. De gemoederen lopen soms hoog op, de verdedigers van het Nynorsk laten zich vooral in de media duidelijk horen.

Vaak heb ik mij afgevraagd in hoeverre de talen van Scandinavië van elkaar verschillen. Uit de Deense televisieseries leren we dat de inwoners van de landen vaak met elkaar moeten samenwerken en elkaar dan best wel goed begrijpen. Vooral in De Brug kwam dat goed naar voren; daar ontstond nog wel eens wrevel tussen Denen en Zweden omdat ze elkaar verkeerd begrepen. Een Deense vriend van me zei het als volgt: ‘je kunt het vergelijken met het verschil tussen het Vlaams en het Nederlands. Sommige woorden zijn anders, de woordvolgorde kan net even anders zijn, uitdrukkingen zijn anders, de uitspraak, met name van de klinkers, is anders. Maar als je duidelijk en niet al te snel spreekt, kun je elkaar heel goed verstaan. Het Bokmål ziet er uit als Deens, maar klinkt als Zweeds.’