Couperus: Feitschalmen

Uit De stille kracht, Otto van Oudijck, de nuchtere resident:

“Maar dan, dadelijk weêr, vatte hij vast in zijn mannehand de ketting van zijn logiek en schakelde de ijzeren feitschalmen samen.”

Louis Couperus gebruikt veel woorden die ik niet ken. Maleise woorden waarvan de betekenis meestal wel duidelijk wordt door de context. Ook neologismen en woorden die allang uit ons idioom zijn verdwenen, zoals ’logiek’ = logica uit bovenstaand citaat en ‘feitschalmen’.

Dat laatste woord kent Google niet, ik werd verwezen naar ‘fietszadel’ ze dachten dat ik typfouten maakte. Maar schalmen, zo vond ik, werd gebruikt voor de schakels van een (anker)ketting. Van Oudijck gebruikte een een reeks feitelijkheden in zijn betoog die samen de feitschalmen vormden. Helemaal duidelijk!

PS De Stille Kracht is bij herlezing nog steeds een prachtig boek over ons koloniaal verleden, met veel kritische waarnemingen van de buitenstaander Couperus die het einde ervan voorziet.